Web 3.0 คือ อะไรกันแน่?
ก่อนอื่นต้องย้อนถามตัวเองก่อนว่า… เรารู้จัก Web 3.0 แค่ไหน? ถ้า Web 1.0 คือยุคที่เราแค่เข้าเว็บไปอ่านข้อมูลเฉย ๆ, Web 2.0 ก็คือยุคที่เรามีโซเชียล มีเดีย โพสต์ แชร์ คอมเมนต์กันสนุกสนาน แล้ว Web 3.0 ล่ะ? คำตอบก็คือ “อินเทอร์เน็ตยุคไร้ตัวกลาง” ที่ผู้ใช้มีสิทธิ์ควบคุมข้อมูลตัวเองจริง ๆ ไม่ต้องผ่านบริษัทใหญ่หรือแพลตฟอร์มใด ๆ ทั้งสิ้น
พูดง่าย ๆ Web 3.0 จะทำให้เราสามารถใช้บริการออนไลน์แบบไม่มีคนคอยควบคุมตรงกลาง เช่น ใช้แอปโอนเงินแบบไม่ต้องผ่านธนาคาร เล่นเกมแบบที่ผู้เล่นเป็นเจ้าของไอเทมจริง ๆ หรือแม้แต่โพสต์คอนเทนต์โดยไม่ต้องกลัวโดนลบจากบริษัทกลาง
ความต่างระหว่าง Web 2.0 กับ Web 3.0
ในยุค Web 2.0 พวกเราอาจรู้สึกว่ามีอิสระในการใช้งานอินเทอร์เน็ต แต่จริง ๆ แล้วทุกอย่างอยู่ภายใต้แพลตฟอร์มของบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง Google, Meta หรือ Amazon ข้อมูลของเราถูกจัดเก็บโดยบริษัทเหล่านี้ แล้วบางทีก็เอาไปวิเคราะห์ ทำโฆษณา หรือแม้แต่ขายข้อมูลต่อแบบที่เราไม่รู้
แต่พอเข้าสู่ยุค Web 3.0 สิ่งที่เปลี่ยนไปคือ “ข้อมูลอยู่ในมือเรา” เราสามารถควบคุมได้เองทั้งหมด ไม่ต้องพึ่งบริษัทกลาง ไม่ต้องกลัวว่าโพสต์จะหาย หรือเงินในกระเป๋าดิจิทัลจะโดนล็อก เพราะเทคโนโลยีหลักของ Web 3.0 คือ Blockchain นั่นเอง
Blockchain กับการเปลี่ยนแปลงของโลกอินเทอร์เน็ต
พูดถึง Web 3.0 จะไม่พูดถึง Blockchain ไม่ได้เลย เพราะมันคือหัวใจของอินเทอร์เน็ตยุคใหม่นี้ Blockchain คือระบบจัดเก็บข้อมูลแบบกระจายศูนย์ ไม่มีเซิร์ฟเวอร์กลาง ไม่สามารถลบหรือแก้ไขข้อมูลย้อนหลังได้ง่าย ๆ ทำให้ทุกอย่างโปร่งใสและปลอดภัย
ลองนึกภาพว่า ถ้าเราจะโอนเงินให้เพื่อนในยุค Web 2.0 เราต้องผ่านธนาคาร แต่ใน Web 3.0 เราสามารถโอนผ่านกระเป๋าเงินคริปโตแบบ peer-to-peer ได้ทันที ไม่ต้องรอ ไม่ต้องจ่ายค่าธรรมเนียมแพง ๆ แถมยังโปร่งใสเพราะทุกธุรกรรมถูกบันทึกไว้บนบล็อกเชน
โลกของ DeFi: การเงินไร้พรมแดน
หนึ่งในเทรนด์ที่มาแรงสุด ๆ ในโลก Web 3.0คือDeFi หรือ Decentralized Finance หรือแปลตรงตัวว่า “การเงินแบบไร้ตัวกลาง” มันคือการใช้เทคโนโลยี Blockchain มาสร้างบริการทางการเงินโดยไม่พึ่งพาธนาคาร ไม่ว่าจะเป็นการให้กู้ การออม หรือการซื้อขายแลกเปลี่ยน ก็ทำได้หมดผ่านแพลตฟอร์มแบบ decentralized
คนทั่วไปสามารถลงทุน ฝากเงิน หรือทำกำไรจากระบบเหล่านี้ได้ง่าย ๆ แถมยังเปิดให้ทุกคนเข้าถึงโดยไม่ต้องใช้เอกสารหรือผ่านการตรวจสอบจากหน่วยงานใด ๆ
NFT กับโลกแห่งความเป็นเจ้าของในยุคดิจิทัล
นอกจาก DeFi แล้ว อีกหนึ่งเทรนด์ฮิตของ Web 3.0 ก็คือ NFT (Non-Fungible Token) หรือสินทรัพย์ดิจิทัลที่ไม่สามารถถูกแทนที่ได้ ไม่ว่าจะเป็นงานศิลปะ เพลง หรือแม้แต่ไอเทมในเกม NFT ช่วยให้เจ้าของสามารถพิสูจน์ความเป็นเจ้าของได้จริงบน Blockchain
ต่างจากยุค Web 2.0 ที่เราแค่ “ใช้” ไอเทมในเกมชั่วคราว แต่ในยุค Web 3.0 ไอเทมนั้นจะเป็นของเราจริง ๆ สามารถซื้อ ขาย หรือส่งต่อให้ใครก็ได้แบบไม่มีใครควบคุม
DAO: องค์กรแบบใหม่ ที่ทุกคนมีสิทธิ์ออกเสียง
อีกเรื่องที่น่าสนใจมากใน Web 3.0คือDAO หรือ Decentralized Autonomous Organization พูดง่าย ๆ คือองค์กรที่ไม่มีหัวหน้า ไม่มี CEO ทุกคนที่ถือโทเคนของ DAO มีสิทธิ์โหวต ตัดสินใจร่วมกันเกี่ยวกับอนาคตของโปรเจกต์
ลองจินตนาการว่า ถ้า Facebook กลายเป็น DAO แทนที่จะมี Mark Zuckerberg ตัดสินใจ ทุกการเปลี่ยนแปลงจะต้องผ่านการโหวตของผู้ถือโทเคนทั้งหมด เท่ากับว่าอำนาจอยู่ในมือผู้ใช้อย่างแท้จริง
ข้อดีของ Web 3.0 ที่คนยุคใหม่ควรรู้
- อิสระมากขึ้น: ไม่ต้องผ่านตัวกลาง ไม่ว่าจะเป็นธนาคาร หรือแพลตฟอร์มใหญ่
- ความปลอดภัย: ข้อมูลของคุณจะถูกเข้ารหัสและจัดเก็บบน Blockchain
- ความโปร่งใส: ทุกธุรกรรมสามารถตรวจสอบได้แบบเรียลไทม์
- สร้างรายได้จากการใช้งาน: เล่นเกมแล้วได้เงิน (Play-to-Earn), แชร์เนื้อหาแล้วได้โทเคน
แล้วมันจะมาเร็วแค่ไหน?
แม้ว่าแนวคิดของ Web 3.0 จะดูโคตรเจ๋ง แต่ในความเป็นจริงมันยังไม่แพร่หลายเท่า Web 2.0 เพราะยังมีหลายปัญหาให้แก้ เช่น ความซับซ้อนของการใช้งาน กระเป๋าคริปโตที่ใช้ยาก หรือค่าธรรมเนียมบล็อกเชนที่ยังสูงอยู่ในบางช่วงเวลา
แต่บริษัทเทคโนโลยีและสตาร์ทอัพทั่วโลกก็กำลังเร่งพัฒนาให้ Web 3.0 เป็นมิตรกับผู้ใช้มากขึ้น ไม่แน่ว่าในอีก 5-10 ปีข้างหน้า เราอาจไม่ต้องสมัครใช้งานอะไรเลย แค่เชื่อมกระเป๋า Web 3.0 ก็สามารถใช้ทุกบริการได้ทันที
Web 3.0 กับชีวิตประจำวันเรา
ต่อไปนี้เวลาเราซื้อของออนไลน์ เราอาจไม่ต้องจ่ายผ่านบัตรเครดิต แต่จ่ายด้วยคริปโตผ่านสมาร์ทคอนแทรกต์ เวลาเล่นเกม ไอเทมที่เราสะสมจะมีมูลค่าจริงและขายได้เลย หรือแม้แต่โซเชียลมีเดียเองก็อาจเปลี่ยนไปเป็นแบบที่จ่ายเหรียญให้กับคนที่โพสต์ดี ๆ
การเรียนรู้เรื่อง Web 3.0 ตั้งแต่ตอนนี้ จึงเป็นเหมือนกับการเตรียมตัวขับรถในอนาคต ถ้ารู้ก่อน เข้าใจก่อน ก็ได้เปรียบคนอื่นอยู่หลายก้าวเลยล่ะ
สรุป
Web 3.0 คืออนาคตของอินเทอร์เน็ตที่ไร้ตัวกลาง ผู้ใช้ควบคุมข้อมูลและสินทรัพย์ดิจิทัลของตัวเองได้เต็มที่
เปิดโอกาสใหม่ ๆ ทั้งด้านการเงิน NFT เกม และโซเชียลแบบไร้แพลตฟอร์มใหญ่คอยคุมเกมอีกต่อไป — เหมือนกับการเลือกเล่น หวยไว ผ่าน เว็บหวยถูกกฎหมาย ที่คุณควบคุมทุกการตัดสินใจด้วยตัวเอง!